Zębiniaki to zwapnienia, które występują głównie w miazdze komorowej zęba, rzadziej korzenia. Przez długi czas mogą nie dawać objawów, a jednym z pierwszych może być wystąpienie nagłego silnego bólu.
Zębiniaki to zwapnienia, które występują głównie w miazdze komorowej zęba, rzadziej korzenia. Przez długi czas mogą nie dawać objawów, a jednym z pierwszych może być wystąpienie nagłego silnego bólu.
Pochodzenie
Zębiniaki to w rzeczywistości zwyrodnienia miazgi. Utworzone są ze zwapnionych złogów soli mineralnych. Najczęściej występują w zębach trzonowych, siekaczach dolnych oraz w zębach niewyrżniętych lub zatrzymanych. Powstają w miejscach, w których doszło do obumarcia miazgi. Taki stan miazgi zęba najczęściej jest spowodowany zaawansowaną próchnicą, uszkodzeniem miazgi (urazy mechaniczne, np. silne uderzenie, które może naruszyć tę tkankę i doprowadzić do martwicy zęba) lub niepoprawnie przeprowadzonym leczeniem kanałowym.
Zębiniaki charakteryzuje głównie nieznane pochodzenie. Mogą pojawić się pomimo braku wymienionych czynników. Rozmiary jakie osiągają wahają się od bardzo małych, mikroskopijnych po bardzo duże powodujące zarastanie komory zęba.
Rodzaje zębiniaków
Ze względu na rozmiar, budowę i umiejscowienie, wyróżniamy kilka rodzajów zębiniaków.
Ze względu na rozmiar i umiejscowienie wyróżniamy zębiniaki:
- Rozproszone – zlokalizowane zazwyczaj w kanałach korzeni, nie są widoczne na zdjęciu RTG.
- Zbite – znajdujące się w komorze zęba, widoczne na zdjęciu RTG.
Ze względu na strukturę budowy wyróżniamy zębiniaki:
- Prawdziwe – podobne strukturą do zębiny, występują rzadko.
- Rzekome – nie mają budowy zbliżonej do zębiny, posiadają zwapniałe komórki, które stale rozrastają się na skutek narastającego wapnienia.
Umiejscowienie zębiniaków pozwala wyróżnić następujące rodzaje:
- Luźno leżące – takie zębiniaki nie przylegają do ściany jamy zębowej i w całości otoczone są przez miazgę.
- Przyścienne – częściowo połączone z zębiną.
- Śródzębinowe – całkowicie otoczone przez zębinę.
Objawy zębiniaków
Zazwyczaj zębiniaki przez długi czas nie dają żadnych objawów bólowych, a wykryte zostają dopiero podczas przeglądu jamy ustnej i wykonanym kontrolnym zdjęciu RTG. Ból pojawia się dopiero w momencie, gdy zębiniak osiągnie na tyle duże rozmiary, że zaczyna uciskać włókna nerwowe i naczynia tworzące miazgę. Z początku ból ten przypomina ból pojawiający się w przypadku dużych ubytków próchnicowych. Aby rozwiać wątpliwości przy stawianiu diagnozy i rozróżnić przyczynę bólu konieczne jest wykonanie zdjęcia rentgenowskiego.
Leczenie
W decyzji o dalszym postępowaniu znaczącą rolę odgrywa wielkość zębiniaka oraz dolegliwości związane z jego obecnością. Jeśli zębiniak jest niewielkich rozmiarów i nie wywołuje bólu, dentysta może zalecić obserwację. Gdy zębiniak powoduje ból należy usunąć zmienioną chorobowo miazgę oraz przeprowadzić leczenie kanałowe. Obecność nawet mikroskopijnych zębiniaków jest nie bez znaczenia, ponieważ ich położenie może powodować utrudniony dostęp do dna komory czy ujść kanałów zęba.
Zębiniak a zębiak
Zębiniaki nie są zmianami nowotworowymi. W stomatologii występuje nowotwór łagodny o łudząco podobnej nazwie do zębiniaka- jest to zębiak. Zębiniak, choć narasta na miazdze, nie jest zmianą nowotworową. Natomiast zębiak pojawia się na ogół w kości żuchwy i szczęki, rzadziej w tkankach dziąseł. Może osiągać bardzo duże rozmiary, skutkując deformacją kości wyrostka zębodołowego, zmianą ułożenia zębów czy zatrzymaniem wzrostu zęba stałego w kości u dzieci. Zębiaki, w przeciwieństwie do zębiniaków, usuwane są chirurgicznie, np. poprzez wyłuszczenie.
