Zęby dziewiątki to dodatkowy, rzadko występujący element uzębienia, który budzi duże zainteresowanie zarówno wśród pacjentów, jak i stomatologów. O ile większość osób wie, że człowiek posiada tzw. zęby mądrości (“ósemki”), to niewielu zdaje sobie sprawę z istnienia “dziewiątek” – zębów nadliczbowych, które mogą pojawić się za ósemkami. Czym są zęby dziewiątki? Jakie problemy mogą powodować? Jak należy z nimi postępować? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz w naszym artykule.
Ile zębów ma człowiek?
Dorosły człowiek posiada zazwyczaj około 28-32 zębów, które pełnią różne funkcje w jamie ustnej. Zęby te dzielimy na cztery grupy, a każda z nich ma określoną rolę w procesie jedzenia i mówienia:
- Zęby sieczne (siekacze) – znajdują się z przodu jamy ustnej. Jest ich osiem – po cztery w górnej i dolnej szczęce. Służą głównie do odgryzania kęsów pokarmu.
- Kły – cztery ostro zakończone zęby (dwa w górnej szczęce i dwa w dolnej), które pomagają rozrywać i przytrzymywać jedzenie.
- Zęby przedtrzonowe – położone za kłami, służą do miażdżenia i rozcierania pokarmu. Jest ich osiem – po cztery na górze i na dole.
- Zęby trzonowe – dwanaście zębów (łącznie z “ósemkami”), które mają za zadanie rozdrabniać pokarm na jeszcze mniejsze kawałki, aby był łatwiejszy do połknięcia i trawienia.
W sumie dorosły człowiek może posiadać 32 zęby (28 bez tzw. ósemek, 32 jeśli wyrosną wszystkie 4 ósemki).
Dlaczego ósemki to zęby mądrości?
W jamie ustnej dorosłego człowieka zęby mądrości, czyli ósemki, są ostatnimi trzonowcami, które wyrzynają się zazwyczaj między 17. a 25. rokiem życia. Pojawienie się ósemek kojarzone jest z dojrzałością, stąd nazwa "zęby mądrości". W praktyce jednak ósemki często przysparzają więcej problemów niż pożytku.
Dlaczego ósemki mogą być problematyczne? Wiele osób ma za mało miejsca w górnym lub dolnym łuku zębowym, aby ósemki mogły prawidłowo wyrosnąć się i pełnić swoją funkcję. Problemy z ósemkami obejmują m.in.:
- Zatrzymanie w kości – ząb może nie mieć wystarczająco dużo miejsca, aby w pełni wyrosnąć. W takim przypadku może wystąpić ból, stan zapalny dziąseł, a nawet tworzenie się torbieli.
- Przesunięcie zębów – ósemki, wyrzynając się, mogą wywierać nacisk na pozostałe zęby, powodując ich przesunięcie, co z kolei może prowadzić do wad zgryzu.
- Trudności w higienie – zęby mądrości są umiejscowione na końcu łuku zębowego. Takie położenie utrudnia ich dokładne czyszczenie i sprzyja powstawaniu próchnicy oraz stanów zapalnych dziąseł.
Choć ósemki są zwane zębami "mądrości", ich pojawienie się nie zawsze wiąże się z korzyściami zdrowotnymi. Aby zapobiec przyszłym komplikacjom, w wielu przypadkach, stomatolodzy zalecają ich usunięcie.
Zęby dziewiątki
Zęby dziewiątki, znane również jako "zęby głupoty", to dodatkowe trzonowce, które pojawiają się za ósemkami. Są to zęby nadliczbowe, które występują u zaledwie kilku procent populacji. Szacuje się, że od 1% do 2% osób może posiadać dziewiątki, jednak ich obecność nie zawsze jest oczywista, ponieważ mogą być one zatrzymane w kości lub wyrastać w niepełnej formie.
Jakie są objawy pojawienia się dziewiątek?
Wielu pacjentów z dziewiątkami nie odczuwa początkowo żadnych objawów. Jednak z czasem mogą pojawić się problemy takie jak:
- Ból i dyskomfort – podobnie jak w przypadku ósemek, dziewiątki mogą powodować ból, zwłaszcza jeśli wyrzynają się w ciasnej przestrzeni.
- Stan zapalny dziąseł – zęby dziewiątki mogą prowadzić do stanów zapalnych i infekcji, zwłaszcza gdy nie mają wystarczająco dużo miejsca na pełne wyrośnięcie.
- Próchnica – ze względu na trudności w higienie, nadliczbowe zęby trzonowe mogą zostać stosunkowo szybko zainfekowane próchnicą.
- Przesunięcie zębów – wyrzynające się dziewiątki mogą wywierać nacisk na inne zęby, powodując ich przesunięcie i powstanie wad zgryzu.
Zęby dziewiątki, choć rzadkie, mogą stanowić poważne wyzwanie dla pacjentów i wymagają regularnych kontroli stomatologicznych.
Stomatologia zachowawcza w przypadku 9 zęba
Stomatologia zachowawcza w przypadku pacjentów z dziewiątkami powinna być dobrana indywidualnie i skupić się na dokładnej diagnostyce obejmującej zdjęcia rentgenowskie, a w szczególnych przypadkach także tomografię komputerową (CBCT). Dobrze wykonane badanie obrazowe pozwoli ocenić położenie zębów i oszacować ewentualne zagrożenia związane z ich obecnością.
Czy warto zachować dziewiątki?
Zęby dziewiątki, o ile nie sprawiają problemów, mogą pozostać w jamie ustnej, choć wymagają regularnej kontroli i dbania o higienę. W niektórych przypadkach mogą one pełnić rolę trzonowca, jednak ze względu na ich nietypową budowę i położenie, mogą okazać się problematyczne w dłuższej perspektywie.
Jeśli ząb wywołuje ból lub inne dolegliwości, stomatolog może zalecić jej usunięcie. Decyzja ta powinna być poprzedzona szczegółową analizą stanu zdrowia pacjenta oraz potencjalnych korzyści i ryzyka związanego z zabiegiem.
Usuwanie dziewiątki
Zabieg chirurgii stomatologicznej usunięcia dziewiątki jest porównywalny do usuwania zębów mądrości (ósemek). Może być jednak bardziej skomplikowany, ze względu na położenie i nietypową budowę nadliczbowych zębów.
Zabieg usunięcia dziewiątki przebiega w znieczuleniu miejscowym. Stomatolog wykonuje nacięcie dziąsła, aby dostać się do zęba, a następnie usuwa go przy użyciu specjalistycznych narzędzi. W przypadku zębów zatrzymanych w kości, konieczne może być ich podzielenie zęba na mniejsze fragmenty i usuwanie go w częściach.
Po zabiegu pacjent może odczuwać ból i dyskomfort, dlatego ważne jest, aby przestrzegać zaleceń lekarza, w tym stosowania leków przeciwbólowych oraz dbania o higienę jamy ustnej, aby zapobiec infekcji oraz przyspieszyć gojenie.
Podsumowanie
Zęby dziewiątki to rzadkie, ale potencjalnie problematyczne elementy uzębienia, które mogą wymagać interwencji chirurgicznej. Choć ich obecność nie jest powszechna, warto być świadomym możliwości ich wystąpienia i regularnie kontrolować stan swojego uzębienia u stomatologa.
Jeśli podejrzewasz u siebie obecność dziewiątki lub odczuwasz dolegliwości związane z zębami trzonowymi, skontaktuj się z naszą kliniką. Specjaliści z Allecoudent pomogą ocenić stan Twojego uzębienia i zaproponują najlepsze możliwe rozwiązania. Umów się na wizytę kontrolną i zadbaj o zdrowie swoje jamy ustnej!
