Mimo że współczesne leczenie kanałowe jest na wysokim poziomie dzięki rozwojowi endodoncji, wciąż zdarzają się przypadki niepowodzenia zabiegu. Problem z usunięciem stanu zapalnego może wystąpić także przy ponownej próbie leczenia endodontycznego. Wówczas następuje konieczność wykonania zabiegu chirurgicznego zwanego fachowo apektomią, czyli resekcji wierzchołka korzenia zęba. Dowiedz się, jak wygląda przebieg leczenia oraz czy są możliwe przeciwwskazania lub powikłania.
Resekcja wierzchołka korzenia zęba - co to jest?
Obco brzmiąca apektomia jest uzupełnienie endodoncji, dlatego można spotkać się określeniem jej mianem endodoncji chirurgicznej lub chirurgii endodontycznej. Celem resekcji korzenia jest usunięcie zainfekowanej tkanki, która jest powodem powstania okołowierzchołkowego ogniska zapalnego. Dzięki wykonaniu zabiegu pacjent może jak najdłużej zachować zęby pozbawione żywej miazgi bez odczuwania bólu i pogorszenia się stanu zdrowia.
Przebieg zabiegu resekcji wierzchołka korzenia
Lekarze wykonujący resekcję wierzchołka korzenia zęba to specjaliści z dziedziny chirurgii stomatologicznej. Dzięki częstej współpracy z chirurgiem szczękowym, onkologiem czy logopedą są w stanie otoczyć pacjenta kompleksową opieką i zniwelować nawet rozległy stan zapalny. Cały proces resekcji wierzchołka korzenia składa się z kilku etapów.
- Pacjent otrzymuje znieczulenie, które działa dostatecznie długo, by zniwelować jakikolwiek możliwy ból, także po zabiegu. Substancja znieczulająca jest wstrzykiwana w operowanym miejscu, czyli na poziomie wierzchołka. Stomatolog powinien odczekać 10-15 minut, żeby anestezja objęła wszystkie tkanki w pobliżu korzenia.
- Lekarz odwarstwia dziąsło, by wykonać otwór w kości na wysokości wierzchołka korzenia. Dzięki temu widoczna jest odpowiednia część zęba.
- Następuje usunięcie zainfekowanej tkanki z wnętrza korzenia, łącznie z jego wierzchołkiem. Stomatolog usuwa maksymalnie ⅓ korzenia.
- Jama kostna jest przemywana roztworem soli fizjologicznej.
- Następnie wypełnia się kanał. Lekarz ma do wyboru kilka technik i materiałów służących do tej procedury, jednak najczęściej wykonuje się to przez wypełnienie wsteczne. Ma to na celu uszczelnienie kanału, tak by bakterie z systemu kanałowego nie mogły przedostać się do tkanek okołowierzchołkowych.
- Ubytek kości, który pozostał po zabiegu, uzupełnia się odpowiednim materiałem, a następnie pokrywa membraną zabezpieczającą.
- Na miejsce cięcia zostają założone szwy.
Resekcja wierzchołka korzenia jest wykonywana na podstawie badania tomografii komputerowej, które pozwala lekarzowi poznać położenie korzenia i wielkość stanu zapalnego, który ma zostać usunięty. Oprócz tego precyzja zabiegu jest zwiększona dzięki użyciu specjalnego mikroskopu.
Kiedy konieczna jest resekcja zęba?
Resekcja wierzchołka powinna być wykonana w przypadku pojawienia się następujących sytuacji:
- Pacjent przeszedł w przeszłości leczenie endodontyczne (kanałowe) i powikłania po nim spowodowały stan zapalny w korzeniu zęba. Powodem zainfekowanej tkanki może być niedostatecznie wypełniony kanał korzeniowy lub ciała obce, które w nim pozostały, np. na skutek złamania się narzędzia. Warto wiedzieć, że stan zapalny po nieudanym leczeniu kanałowym może zaostrzyć się nawet wiele lat po jego zakończeniu.
- Nastąpiły powikłania po leczeniu zębów z uzupełnieniem protetycznym, najczęściej z wkładami koronowo-korzeniowymi. W tym przypadku resekcja wierzchołka korzenia jest alternatywą dla zniszczenia pracy protetycznej.
- Wierzchołek korzenia uległ złamaniu lub przedziurawieniu.
- Budowa anatomiczna zęba jest nieprawidłowa i nie pozwala na leczenie go w ramach endodoncji, np. przez zwężony lub zakrzywiony kanał.
- Pojawił się stan zapalny w postaci ziarniniaka bądź torbieli korzeniowej, lub zwyrodnienie miazgi w postaci zwapnienia, czyli zębiniaki (potocznie zwane kamieniami miazgowymi).
Przeciwwskazania do resekcji korzenia
Resekcja korzenia zęba nie zawsze jest możliwa. Jeżeli wymienione wyżej zmiany zapalne przekraczają jedną trzecią długości korzenia, zabieg nie jest możliwy. W ten sposób nie można leczyć także zębów mlecznych. Oprócz tego przeciwwskazanie do wykonania apektomii może stanowić:
- stan zapalny gardła lub jamy ustnej,
- stan wirusowy, np. opryszczka na wardze,
- ciąża (I trymestr),
- cukrzyca,
- zaburzenia krzepnięcia,
- nadciśnienie,
- choroby tarczycy lub nerek,
- podłużne złamanie korzenia zęba,
- parodontoza.
Może się jednak okazać, że niektóre przeciwwskazania są względne i odpowiednio doświadczony stomatolog będzie w stanie znaleźć odpowiednie rozwiązanie dla pacjenta. Każdorazowo warto więc skonsultować się z lekarzem.
Czy resekcja wierzchołka zawsze się udaje?
O tym, czy możemy mówić o powodzeniu resekcji korzenia, dowiemy się dopiero kilka miesięcy później, ponieważ tyle potrzebuje kość, która odtwarza się po zabiegu. Jeśli nastąpi to bez żadnych komplikacji, apektomię można uznać za udaną. Przez okres odbudowywania się kości pacjent powinien pozostawać po opieką stomatologiczną.
Jeśli chodzi o wykonanie samego zabiegu, współczesne metody dostępne dla stomatologów są bardzo zaawansowane, dzięki czemu możemy mówić o bardzo dużym odsetku udanych zabiegów. Zarówno mikroskop oraz lupa, które pomagają uzyskać małe pole zabiegowe, jak i odpowiedni materiał do wypełnienia wstecznego (najczęściej cement MTA) sprawiają, że resekcja wierzchołka korzenia to precyzyjny i bezpieczny zabieg.
Resekcja wierzchołka korzenia zęba - cena
To, ile wyniesie pacjenta zabieg resekcji korzenia, jest uzależnione od kilku czynników. Zazwyczaj koszt jest związany z zębem poddanym zabiegowi - inne ceny zapłacimy bowiem za zęby przednie i boczne. Może się też zdarzyć, że zabieg apektomii będzie wymagał dodatkowych procedur, takich jak opracowanie i wypełnienie kanału korzeniowego. To także może zmodyfikować koszt. Niektórzy lekarze doliczają także opłatę za znieczulenie, które w tym przypadku jest konieczne.
Jak dbać o ząb po resekcji wierzchołka korzenia?
Przez pierwsze 12 godzin po zabiegu nie powinno się wykonywać żadnej aktywności fizycznej. Należy zastosować się do wszystkich wskazówek stomatologa i regularnie przyjmować przepisane przez niego leki oraz używać wskazanych środków antyseptycznych do higieny jamy ustnej. Lekarz powiadamia także pacjenta, kiedy należy udać się na zdjęcie szwów.
Zaleceniem dla każdego pacjenta po apektomii są zimne okłady, aplikowane na zewnętrzne okolice policzka od strony leczonego zęba. Pokarmy i napoje po zabiegu też powinny być chłodne. Dobrze jest pić dużą ilość płynów, z wyłączeniem napojów ze słomką. Jeśli chodzi o codzienne szczotkowanie zębów, należy robić to delikatnie i omijać pole zabiegowe. Bezpośrednio po wykonaniu resekcji leczony ząb należy czyścić tylko pastą nałożoną na palec.
FAQ:
1. Na czym polega resekcja zęba?
Jest to zabieg z zakresu chirurgii stomatologicznej, którego celem jest pozbycie się zainfekowanej tkanki z korzenia zęba, będącej powodem pojawienia się stanu zapalnego. Lekarz usuwa także część wierzchołka, a następnie opracowuje i uszczelnia kanał oraz wypełnia ubytek kości.
2. Kiedy należy wykonać resekcję wierzchołka?
Resekcję wykonuje się po to, by uniknąć ekstrakcji martwego zęba. Stosuje się ją po nieudanym leczeniu kanałowym lub protetycznym, gdy wierzchołek ulegnie złamaniu, wystąpi stan zapalny w okolicy około wierzchołkowej, lub gdy leczenie endodontyczne jest niemożliwe.
3. Ile kosztuje resekcja zęba?
Cena zabiegu jest uzależniona od zęba, który jest jej poddany (przedni lub boczny), kosztów znieczulenia oraz dodatkowych procedur koniecznych do prawidłowego wypełnienia kanałów.
