Torbiel jest patologiczną zmianą w jamie ustnej, jamistym tworem wypełnionym treścią o różnym składzie oraz konsystencji. Często rozwija się długotrwale i bezobjawowo. Wyjaśniamy, czym jest torbiel zęba, jakie są rodzaje torbieli oraz w jaki sposób leczyć tę patologiczną zmianę w obrębie jamy ustnej.
Co to jest torbiel zęba?
Torbiel zębopochodna to jedna z najczęstszych zmian patologicznych w obrębie jamy ustnej - w kościach szczęk i żuchwy. Najczęściej torbiele zębów charakteryzuje bezobjawowy i powolny rozwój. Zazwyczaj są one rozpoznawane niespodziewanie podczas diagnostyki radiologicznej. Dopiero w późniejszym stadium rozwoju torbiele mogą powodować silne dolegliwości bólowe oraz objawiać się przez uwypuklenie kości lub dziąsła w okolicy patologicznych zmian. To najczęściej wtedy, gdy pojawia się uwypuklenie kości, przemieszczanie sąsiadujących zębów lub doskwierający ból, pacjent orientuje się, że jest coś nie tak.
Przyczyny i objawy torbieli zęba
Za powszechne przyczyny powstawania torbieli zębopochodnych uznaje się długotrwałe stany zapalne tkanek okołowierzchniowych zęba. Taki stan może pojawić się na przykład w wyniku nieleczonej próchnicy zębów. Ryzyko powstania takich patologicznych zmian zwiększa się, gdy dochodzi do zaniedbań w zakresie higieny jamy ustnej oraz braku systematycznych wizyt kontrolnych w gabinecie dentystycznym. Przyczyną powstawania takiej chorobowej zmiany może być także przewlekła choroba nosa lub gardła.
Choć torbiele zalicza się do zmian łagodnych, to nie można lekceważyć ich powstawania i obecności. Ujawniają się one dopiero przy osiągnięciu znacznych rozmiarów. Wśród objawów torbieli zęba wyróżnia się:
- ból zęba o różnym nasileniu - szczególnie przy gryzieniu lub naciskaniu,
- opuchlizna wokół zmiany patologicznej,
- zaburzenie symetrii twarzy,
- dostrzegalna wypukłość na zębie,
- przemieszczanie się lub rozchwianie zębów,
- złamania patologiczne,
- w niektórych przypadkach: pojawienie się i wypływanie treści ropnej w okolicy zmiany patologicznej.
Na zdjęciu radiologicznym torbiel zęba objawia się jako jednorodne i gładkie przejaśnienie oddzielone od otoczenia. W żuchwie zmiana występuje w formie owalnej i spłaszczonej, a w szczęce - kulistej.
Rodzaje torbieli zęba
Rozwój nauki, diagnostyki oraz sposobów leczenia zmian patologicznych w obrębie jamy ustnej pozwala wyróżniać kilka rodzajów torbieli zębów:
- Torbiel korzeniowa (cystis radicularis) - rodzaj torbieli, który zazwyczaj obejmuje przednie zęby. Przyczyną powstawania torbieli korzeniowej może być między innymi przewlekłe zapalenie tkanek okołowierzchniowych zęba oraz chorobowo zmieniona miazga zębowa. Torbiel na korzeniu zęba to najczęściej spotykany rodzaj torbieli.
- Torbiel zawiązkowa - zmiana patologiczna w żuchwie, wywołana w trakcie rozwoju zawiązka zęba, często towarzysząca zębom zatrzymanym.
- Torbiel rogowaciejąca - nazywana również torbielą pierwotną, która w wyniku wzrostu powiększa się i niszczy kość. Zaliczana do nowotworów.
- Torbiel przyzębia - powstaje w wyniku stanu zapalnego w obrębie kieszonki przyzębnej. Charakteryzuje się tym, że nie osiąga dużych rozmiarów.
- Torbiel dziąsłowa - rodzaj torbieli występujących zarówno u dorosłych, jak i dzieci - najczęściej jest diagnozowana u niemowląt, jednak w przypadku najmniejszych pacjentów nie powoduje dyskomfortu i nie wymaga leczenia.
Torbiel zęba po leczeniu kanałowym
Występują sytuacje, w wyniku których po nieprawidłowym leczeniu kanałowym dochodzi do rozwoju torbieli zębopochodnej. Nawet przy niewielkich zmianach patologicznych w obrębie jamy ustnej należy wybierać zatem specjalistów, którzy poradzą sobie z każdym problemem.
Torbiel zęba - jak leczyć?
Sposób leczenia torbieli zębopochodnej zależy od rodzaju oraz stopniazaawansowania zmiany patologicznej. W wielu przypadkach konieczne jest usunięcie chirurgiczne tej zmiany, a niekiedy również ekstrakcja zęba. Podczas zabiegu usuwa się torbiel wraz z otaczającą ją włóknistą torebką. Możliwości, jakie daje chirurgia stomatologiczna, sprawiają, że leczenie torbieli jest skuteczne również przy przeprowadzeniu innych zabiegów, jak np. resekcja wierzchołka korzenia. Zabieg zazwyczaj łączy się z procesem wyłuszczenia torbieli wraz z nabłonkiem. Wszelkie ubytki kostne, które powstały w wyniku przeprowadzonych zabiegów dentystycznych mogą być uzupełnione własnym lub sztucznym materiałem kostnym. Torbiel w korzeniu zęba jest najczęściej usuwana poprzez leczenie endodontyczne (potocznie nazywane jako leczenie kanałowe).
Wśród niektórych pacjentów pojawiają się pytania, czy torbiel w zatoce może się wchłonąć. O ile w przypadku wybranych rodzajów torbieli pojawiających się u najmłodszych pacjentów zmiany często ustępują samoistnie, to w większości przypadków u osób dorosłych konieczne jest chirurgiczne usunięcie torbieli. Ważne jest indywidualne podejście specjalisty do każdego przypadku. W standardowym leczeniu takich zmian patologicznych w obrębie jamy ustnej nie stosuje się antybiotyku. Wyjątkiem są sytuacje, w których dochodzi do rozwoju infekcji. Przy każdym zabiegu wymagane jest wykonanie badania histopatologicznego uzyskanego materiału, po to, żeby określić charakter zmiany oraz postawić ostateczną diagnozę schorzenia.
Zalecenia po zabiegu usunięcia torbieli zębowych
Higiena jamy ustnej
Po przeprowadzonym zabiegu dentystycznym usunięcia torbieli zaleca się dbać o wzmożoną higienę jamy ustnej. W okolicy operowanego miejsca należy zastosować bardzo miękką szczoteczkę. Po każdym posiłku należy dokładnie myć zęby oraz płukać jamę ustną płynem antyseptycznym. W wielu przypadkach w trakcie początkowej fazy pozabiegowej zaleca się stosować zimne okłady.
Dieta miękka
U każdego pacjenta proces gojenia przebiega różnie, dlatego zaleca się, by do tygodnia lub 2 tygodni po przeprowadzonym zabiegu stosować dietę miękką. Oznacza to, żeby unikać spożywania twardych produktów i na określony czas zmienić konsystencję posiłków - w miękkiej diecie dochodzi przede wszystkim do konieczności większego rozdrabniania dań. W codziennym menu zaleca się spożywanie przecierów, zmiksowanych owoców i warzyw, koktajli, zup, jogurtów, musów, purée, puddingów, budyniów, past, shake’ów, a także soków czy napojów. W wielu przypadkach lekarze odradzają także spożywania gorących posiłków i napojów, ponieważ wysoka temperatura może pobudzić krwawienie. Bez względu na miękkość pokarmu każdorazowo należy oczyścić jamę ustną z resztek pokarmu.
Dodatkowe zalecenia pozabiegowe
Oprócz zaleceń związanych z higieną jamy ustnej i spożywaniem posiłków o określonej konsystencji, po specjalistycznych zabiegach stomatologicznych warto unikać dużego wysiłku fizycznego i palenia papierosów. Należy także zgłaszać się na wyznaczone wizyty kontrolne.
Torbiel zęba - czy trzeba usunąć?
W większości przypadków usunięcie torbieli zęba jest koniecznie, jednak specjaliści zwracają uwagę na to, by nie dochodziło przy tym do ekstrakcji zęba. Leczenie torbieli korzeniowej, zawiązkowej, dziąsłowej czy innej, powinno odbyć się w specjalistycznym gabinecie dentystycznym, w którym stomatolog podejdzie indywidualnie do każdego pacjenta. W takich i podobnych sytuacjach należy zwrócić się do zaufanych specjalistów z branży stomatologicznej. Jeśli nasuną się jakieś pytania, dotyczące przeprowadzenia tego zabiegu, zespół Allecoudent jest do Państwa dyspozycji!
